Het meten van digitale toegankelijkheid
Meten kun je op twee manieren doen. Je kan een expert een onderzoek laten uitvoeren, of je kan met automatische testtooling werken. Met automatische testtools kan je eigenlijk heel goed toegankelijkheidsproblemen van tevoren ook al opsporen.
*MUZIEK SPEELT*
(Beeldtekst:
microlearnings Toegankelijkheid)
(Beeld:
Tamara Visser en Lotte Bijl verschijnen in beeld)
TAMARA VISSER PROJECTLEIDER STICHTING ACCESSIBILITY:
Vandaag gaan we het hebben over digitale toegankelijkheid meten. Ik ben Tamara en dit is Lotte. Zij is expert in hoe je digitale toegankelijkheid ook meet. Maar hoe doe je dat dan?
LOTTE BIJL TECHNISCHE EN GEBRUIKSONDERZOEKER, STICHTING ACCESSIBILITY:
Dat kun je op twee manieren eigenlijk doen.
Je kan een expert een onderzoek laten uitvoeren, of je kan met automatische testtooling werken. En met automatische testtools kan je eigenlijk heel goed toegankelijkheidsproblemen van tevoren ook al opsporen. Maar dat zijn echt de mogelijke risico's die op een website plaats kunnen vinden.
Nou, een website is natuurlijk opgebouwd uit code en code is heel goed inspecteerbaar. Dus op die manier kan een scan heel goed ophalen wat het kleurcontrast bijvoorbeeld voor problemen kan geven. Dus hij kan ophalen
'wat is de voorgrond van de tekst, wat is de achtergrond van de tekst'
en op die manier aantonen of iets toegankelijk is of niet.
TAMARA VISSER:
Oké. En met zo'n testtool, is dat dan betrouwbaar?
LOTTE BIJL:
Nou, je hebt dus ook de mogelijkheid om de toegankelijkheidsnaam van een knop of een icoon of een afbeelding op te halen, maar dan is natuurlijk nog wel de vraag: is het ook echt daadwerkelijk de informatie die de gebruiker nodig heeft? Dus een icoon kan bijvoorbeeld de naam 'check-out' hebben, maar dat wil nog niet zeggen dat dat logisch is voor de eindgebruiker, want de eindgebruiker zou liever misschien iets horen als 'mijn winkelmandje'.
TAMARA VISSER:
Oké. En wat voor soort tools zijn er dan?
LOTTE BIJL:
Nou, je kunt de automatische testtools gebruiken.
(Beeldtekst:
Tools voor snelle en eenvoudige testen: Axe Deque, WAVE, Google Lighthouse)
LOTTE BIJL:
Je hebt bijvoorbeeld Axe van Deque en WAVE en je hebt Google Lighthouse.
En bij Google Lighthouse kan je bijvoorbeeld ook de performance ophalen, je kan ook de SEO ophalen, dus dat geeft een rapport van wat mogelijke verbeteringen zijn op een website. En dat geeft eigenlijk een eerste beeld van de toegankelijkheid.
Wat kan ook kan, is dat je tijdens de ontwikkeling al testtools gebruikt.
(Beeldtekst:
Tools voor testen tijdens softwareontwikkeling: axe-core, jsx-a11y)
LOTTE BIJL:
Dus een ontwikkelaar kan bijvoorbeeld tijdens het ontwikkelen al de code opslaan en op dat moment bijvoorbeeld een 'warning' zien: O, je bent dit en dit vergeten.
TAMARA VISSER:
Oké. Dus automatische testtools zijn eigenlijk een hulpmiddel die je een beeld geven.
LOTTE BIJL:
Ja, ja. Dus je hebt eigenlijk altijd de technische kennis nodig, de kennis van de Web Content Accessibility Guidelines.
(Beeldtekst:
Technische kennis - WCAG-kennis - Kennis van eindgebruikers en hun behoeften)
LOTTE BIJL:
En je moet ook logisch kunnen nadenken: Wat zou de eindgebruiker bijvoorbeeld nodig hebben aan informatie en klopt het ook? Dus die kennis heb je wel nodig. Dus test het altijd ook met een expert.
TAMARA VISSER:
Dus het is een start?
LOTTE BIJL:
Ja.
TAMARA VISSER:
Mooi. Oké, dus als ik de testtool heb laten lopen en die geeft aan dat ik nul fouten heb, dan ben ik klaar?
LOTTE BIJL:
Nou ja, eigenlijk dus nog niet, want het is zo dat je eigenlijk alleen maar de risico's kunt opsporen. Dus je zal waarschijnlijk wel voor 20 procent wel problemen kunnen vinden, maar hij weet dus... de scan kan dus niet bepalen of de informatie die wordt gegeven ook echt daadwerkelijk
betrouwbaar is en of het logische informatie is. Denk bijvoorbeeld aan:
een video kan ondertiteling bevatten en een testtool kan dus scannen:
er is ondertiteling aanwezig. Maar als het een gegenereerde ondertiteling is, dan kunnen er nog steeds veel fouten inzitten.
TAMARA VISSER:
Oké.
LOTTE BIJL:
Je hebt dus eigenlijk altijd nog een handmatige evaluatie nodig en het liefst ook van iemand die de kennis heeft van de richtlijnen. Je kunt dus eigenlijk niet leunen op de automatische testtools. En daarvoor is het belangrijk om een expert erbij te betrekken en om ook te testen met gebruikers, zodat een eindgebruiker ook echt kan vertellen: Dit had ik eigenlijk verwacht tijdens mijn gebruik van deze website.
TAMARA VISSER:
Ik vind het heel leuk om te horen dat de mens ook nog een rol speelt.
LOTTE BIJL:
Ja, absoluut. Ja.
*MUZIEK SPEELT*
(Beeldtekst:
microlearnings Toegankelijkheid)
(Beeld:
Beeldmerk Rijksoverheid verschijnt in beeld)
(Beeldtekst:
Deze microlearning is tot stand gekomen door een samenwerking tussen de Leer- en Ontwikkelcampus (LOC) van UBR, de directie CIO Rijk van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en de RijksAcademie voor Digitalisering en Informatisering Overheid (RADIO).